بررسی نقش تعدیل‌گری سرمایه فکری در رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و ورشکستگی مالی در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان

•   آرشیو : نسخه پاییز 1400 - جلد دوم
•   کد پذیرش : 12066
•   موضوع : مدیریت مالی
• نویسنده/گان : | حلیمه اسمعیلی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : تغییرات سریع فناوري، رقابت شدید بنگاه‏هـاي اقتصـادي و جهـانی شـدن، پدیـده ورشکستگی مـالی شرکت‏ها را به موضوعی مهم در ادبیات مالی و سرمایه‏گذاري تبدیل کرده است و توجـه فعالان حوزه مالی اعم از سرمایه‏گذاران، تسهیلات‏دهندگان، تأمین‏کنندگان، شرکاي تجاري و دولت‏ها را به خود جلب کرده است. با توجه به نقش مسئولیت اجتماعی و سرمایه‏ فکري در سازمان‏ها می‏توان انتظـار داشـت کـه شرکت‏هاي برخوردار از مسئولیت اجتماعی و سرمایه فکري غنی‏تر، راهبردهاي هوشمندانه‏تري براي اجتناب از ورشکستگی داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی نقش تعدیل‌گری سرمایه فکری در رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و ورشکستگی مالی در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان است. به این منظور داده‌های 70 شرکت از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که به روش حذف سیستماتیک انتخاب شده‌اند، طی دوره 1389 تا 1399 مورد مطالعه قرار گرفت. برای اندازه‌گیری سرمایه فکری و مسئولیت اجتماعی از روش تحلیل محتوا (چک‌لیست) و برای سنجش احتمال ورشکستگی از تبدیل خروجی‌های مدل آلتمن به احتمال ورشکستگی استفاده شد. همچنین برای آزمون فرضیه‌ها نیز از مد‌ل‌های رگرسیون چند متغیره با داده‌های ترکیبی استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که مسئولیت اجتماعی و سرمایه فکری تأثیر منفی و ‎معنا‌داری بر احتمال ورشکستگی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران دارند. همچنین دیگر نتایج نشان داد که سرمایه فکری موجب افزایش شدت رابطه‏ی بین مسئولیت اجتماعی و ورشکستگی مالی شرکت ها می‏شود.
•   لیست منابع : [1] احمد پور، ا.، شهسواری، م. و عموزاد خلیلی، ع.ر. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر ریسک ورشکستگی مالی شرکت‌ها. مطالعات تجربی حسابداری مالی، (13) 51، 9-34.
  [2] اسمعیلی، س. و گوگردچیان، ا. (1396). پیش‌بینی ورشکستگی مالی با استفاده از صورت جریان نقد: رهیافت شبکۀ عصبی مصنوعی. مدیریت فرهنگی سازمانی، (15) 4، 879-901.
  [3] الوانی، س.م. و قاسمی، ا.ر. (1377). مدیریت و مسئولیت‌های اجتماعی سازمان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  [4] امیدوار، ع.ر. (1384). سیاست‌گذاری حکومت در ترویج مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  [5] پیری، پ.، و خداکریمی، پ. (1396). پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌ها بر مبنای الگوی ترکیبی از اطلاعات حسابداری و بازار با رویکرد رگرسیون لجستیک. مطالعات تجربی حسابداری مالی، (14) 55، 145-168.
  [6] حاجیها، ز.، و سرفراز، ب. (1393). بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4 (14): 105- 123.
  [7] حساس یگانه، ی. و برزگر، ق.ا. (1394). مدلی برای افشاء مسئولیت اجتماعی و پایندگی شرکت‌ها و وضعیت موجود آن در شرکت‌های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران. فصل نامه بورس اوراق بهادار، (29) 8، 94-106.
  [8] خدایی، ب. (1396). بررسی رابطه بین ایفای مسئولیت اجتماعی و مدیریت سود واقعی و حسابداری در شرکت‌های دارای مالکیت خانوادگی و غیر خانوادگی. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. (3) 4، 323-308.
  [9] خواجوی، ش.ا. و قدیریان آرانی، م.ح. (1397). توانایی مدیران، عملکرد مالی و خطر ورشکستگی. مجله دانش حسابداری، (9) 32، 35-61.
  [10] دانایی‌فرد، ح.، حسینی، ی. و میرزایی، ش. (۱۳۹۲). روش پژوهش مقدماتی. چاپ اول، تهران: انتشارات صفار.
  [11] دستگير، م.، سجادي، س.ح. و مقدم، ج. (1387). پیش‌بینی ورشکستگي شرکت‌ها با استفاده از مدل لوجيت. پژوهشنامه اقتصادي، (4) 31، 171-189.
  [12] راعي، ر. فلاح پور، س.، (1387). كاربرد ماشين بردار پشتيبان در پیش‌بینی درمانـدگي مـالي شرکت‌ها بـا استفاده از نسبت‌های مالي. فصلنامه بررسی‌های حسابداري و حسابرسي، (4) 15، 17-34.
  [13] رﻫﻨﻤﺎی رودﭘﺸﺘﻲ، ف.، ﻋﻠﻲﺧﺎﻧﻲ، ر. و ﻣﺮانﺟﻮری، م. (1388). ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮد مدل‌های پیش‌بینی ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ آﻟﺘﻤﻦ و ﻓﺎﻟﻤﺮ ‫در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان. ﺑﺮرﺳﻴ‌‌‌‌‌‌‌ﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺪاری و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ، (16) 55، 34-19.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
  [14] سعیدی، ع. و آقایی، آ. (1388). پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه‌های بیز. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شمارۀ 56، 59-78.
  [15] صادقی، ع. و برزگری خانقاه، ج. (1394). رابطه سرمایه فکری با مسئولیت اجتماعی شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت و حسابداری، تهران، موسسه اطلاع رسانی نارکیش.
  [16] فروغی، د.، امیری، ه. و جوانمرد، م. (1397). تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر نگهداشت وجه نقد از طریق اثرهمزمان متغیرهای منتخب. پژوهش‌های حسابداری مالی، (10) 1، 19-36.
  [17] فغانی ماکرانی، خ.، حیدری رستمی، ک. و امین، و. (1395). بررسی رابطه میان مسئولیت‏پذیری اجتماعی و ریسک کاهش قیمت سهام در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‏گذاری، (5) 19، 269-278.
  [18] فلاح پور، س. و ارم، ا. (1395). پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌ها با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان. نشریه تحقیقات مالی، (18) 2، 347-368.
  [19] فلاح پور، س.، نوروزی یان لکوان، ع. و هندیجانی زاده، م. (1396). کاربرد روش ترکیبی ماشین بردار پشتیبان و انتخاب ویژگی به‎منظور پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، (19) 1، 139-156.
  [20] کاشی زنوزی، س. (1397). بررسی نقش تعدیل گر چرخه عمر در ارتباط بین عملکرد مسئولیت اجتماعی و درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، (4) 2، 29-34.
  [21] كاردگر، ا.، سبزي، م. و رحماني، ه. (1393). ورشکستگي و مشتري مداري. همايش بين المللي بيمه و توسعه، (21)، 1-18.
  [22] کمالی رضایی، ه.، انواری رستمی، ع.ا، سعیدی، ع. و خدایی وله زاقرد، م. (1397). تاثیر ساختار رقابت محصول بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و احتمال ورشکستگی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت منابع در نیروی انتظامی، (32) 1، 269-292.
  [23] منصورفر، غ.ر.، غیور، ف. و لطفی، ب. (1392). ترکیب اجزای جریان نقد و پیش بینی درماندگی مالی در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 18.
  [24] محمدزاده، پ. و جلیلی‌مرند، ع.ر. (1391). پیش‌بینی ورشکستگی مالی با استفاده از مدل لوجیت مرکب. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، (8) 1، 1-22.
  [25] نمازی، م.، قدیریان‌آرانی، م.ح. (1393). بررسی رابطۀ سرمایۀ فکری و اجزای آن با خطر ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، (1) 3، 141-115.
  [26] نمازی، م.، ابراهیمی، ش. (1390). بررسي تجربي نقش اجزاي سرمايه فکري در ارزيابي عمليات مالي شرکت‏هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پيشرفت هاي حسابداري، (3) 2، 163-197.
  [27] Altman, E.I. (1968). Financial ratios, discriminant analysis and the prediction of corporate bankruptcy. Journal of Finance, 23(4), 589-609.
  [28] Altman, E.I. (2005). An emerging market credit scoring system for corporate bonds. Emerging Markets Review, 6(4), 311-323.
  [29] Altman, E., & Hotchkiss, E. (2006). Corporate Financial Distress and Bankruptcy: Predict and Avoid Bankruptcy, Analyze and Invest in Distressed Debt. Hoboken, New Jersey, U.S.A. John Wiley & Sons, Inc.
  [30] Allen, A.M. & Peloza, J. (2015). Someone to watch over me: The integration of privacy and corporate social responsibility. Business Horizons, 58(6), 635-642.
  [31] Anadol, A., Youssef, M. A. & Thiruvattal, E. (2015). Consumer reaction towards corporate social responsibility in United Arab Emirates. Social Responsibility Journal, 11(1), 19 – 35.
  [32] Atkinson, D. & Al-Ashaab, A. (2008). A review and critical analysis of global new product introduction and development. International Journal of Product Development, 6(2): 118- 141
  [33] Attig, N., & Cleary, S. (2015). Managerial practices and corporate social responsibility. Journal of Business Ethics, 131, 121–136.
  [34] Beaver, W. (1966). Financial ratios as predictors of failure. Journal of Accounting Research. (5), 71-111.
  [35] Becchetti, L., Ciciretti, R., Hasan, I., & Kobeissi, N. (2011). Corporate social responsibility and shareholder's value. Journal of Business Research, 4 (1), 1-8.
  [36] Castilla Polo, F., & Gallardo Vázquez, D. (2008). Social information within the intellectual capital report. Journal of International Management. (14, 353–363.
  [37] Cenciarelli, V. G., Greco, G., & Allegrini, M. (2018). Does intellectual capital help predict bankruptcy? Journal of Intellectual Capital, 19(2), 321-337.
  [38] Ching-Chiang,Y., Der-Jang, C., & Ming-FuHsu, G. (2010). A Hybrid Approach Of Dea, Rough Set And Support Vector Machines For Business Failure Prediction. Expert Systems with Applications, (37), 1535-1541.
  [39] Chen, Y. (2008). The Positive Effect of Green Intellectual Capital on Competitive Advantages of Firms. Journal of Business Ethics, 2(77), 271–286.
  [40] Dowling, G. (2006). In practice, how good corporate reputations create corporate value”, Corporate Reputation Review. (9) 2, 134-143.
  [41] Ernst, B., & Young,. T. (2017). Is your financial performance revealing the true value of your business to investors? Retreived from: ey.com/investorsurvey2017.
  [42] Godfrey, P. C. (2005). The relationship between corporate philanthropy and shareholder wealth: A risk management perspective. Academy of Management Review, 30(4), 777–798.
  [43] Habib, H., & Monzur Hasan, M.(2015). Corporate social responsibility and cost stickiness. Retreived from: http://ssrn.com/abstract=2638593.
  [44] Hsu, Y., & Fang, W. (2009). Intellectual capital and new product development performance: The mediating role of organizational learning capability. Technological Forecasting & Social Change. 5(76), 664–677
  [45] Kim, T., Gon Kim, W., Si-Sa Park, S., & Lee, G., & Jee, B. (2012). Intellectual Capital and Business Performance: What Structural Relationships Do They Have in Upper-Upscale Hotels?. International Journal of Tourism Resarch, (14), 391–408.
  [46] Lam, S., Ahearne, M., Hu, Y., & Schillewaert, N. (2010). Resistance to brand switching when a radically new brand is introduced a social identity theory perspective. Journal of Marketing. 74, 128–146.
  [47] Li, S.T., Tsai, M.H., & Lin, C. (2010). Building a taxonomy of a firm’s knowledge assets: A perspective of durability and profitability. Journal of Information Science, 36 (1), 36–56.
  [48] Li, F., Abeysekera, I., Ma, S. (2011). Earnings management and the effect of earnings quality in relation to stress level and bankruptcy level of Chinese listed firms. Corporate Ownership and Control, 9(1), 366-391.
  [49] Lin, K.C., & Dong, X. (2018). Corporate social responsibility engagement of financially distressed firms and their bankruptcy likelihood. Advances in Accounting. 43., 32.45
  [50] Liang, L.W. and Huang, S.Y. (2013). Can corporate social responsibility increase operation performance of banking-application of stochastic frontier analysis. Journal of Sustainable Development and Management Strategy, (5) 2, 49-66.
  [51] Li, S-T., Tsai, M-H., & Lin, C. (2010). Building a taxonomy of a firm’s knowledge assets: A perspective of durability and profitability. Journal of Information Science, 36 (1), 36–56
  [52] Lu, W.M., & Hung, S.W. (2011). Exploring the operating efficiency of Technology Development Programs by an intellectual capital perspective- A case study of Taiwan. Technovation. 1(31), 374–383.
  [53] Kim, T., Gon Kim, W., & Si-Sa Park, S., Lee, G., & Jee, B. (2012). Intellectual Capital and Business Performance: What Structural Relationships Do They Have in Upper-Upscale Hotels?. International Journal of Tourism Resarch, (14), 391–408.
  [54] Kouki, M., Elkhaldi, A. (2011). Toward a Predicting Model of Firm Bankruptcy: Evidence from the Tunisian Context, Middle Eastern Finance and Economics, 14, 26-43.
  [55] Margolis, J.D., & Walsh, J.P. (2003). Misery loves companies: Rethinking social initiatives by business. dministrative Science Quarterly, 48(2), 268-305.
  [56] McKinley, A. (2008). The drivers and performance of corporate environmental and social responsibility in the canadian mining industry Master Thesis, University of Toronto.
  [57] Minor, D., & Morgan, J. (2011). CSR as reputation insurance: Primum non nocere. California Management Review, 53(3), 40–59.
  [58] Mishra, D. R,. El Ghoul. S., Guedhami. O. , Chuk C,. Kwok. Y. (2011). Does Corporate Social Responsibility Affect the Cost of Capital? Journal of Banking and Finance, (35) 9, 2388- 2406.
  [59] Newton, G. w., (2010). Bankruptcy and Insolvency Accounting, practice and procedure. 1, John Wiley and Sons, Inc. Seventh Edition.
  [60] Newton, G. w., (2009). Bankruptcy and Insolvency Accounting, Forms and Exhibits. 2, John Wiley and Sons, Inc. Seventh Edition.
  [61] Newton ,Grant. (1981). Bankruptcy and Insolvency Accounting : Practice ant Precedure, 1, New York : The Ronald Press Company.
  [62] Newton, G.W. (1998). Bankruptcy Insolvency Accounting Practice and Procedure, New Jersey: John Wiley and Sons Inc.
  [63] Jonker, j., & Pennink, B. (2010). The Essence of Research Mthodology: A Concise Guide for Master and Phd Students in Management Science. Springer.
  [64] Orlitzky, M., Schmidt, F.L., & Rynes, S.L. (2003). Corporate social and financial performance: A meta-analysis. Organization Studies. 24(3), 403-441.
  [65] Peloza, J. (2006). Using corporate social responsibility as insurance for financial performance. California Management Review, 48(2), 52–72.
  [66] Perez-Batres, L. A., Doh, J. P., Miller, V. V., & Pisani, M. J. (2012). Stakeholder pressures as determinants of CSR strategic choice: Why do firms choose symbolic versus substantive self-regulatory codes of conduct?. Journal of Business Ethics, 110(2), 157–172.
  [67] Ross, G. & Roos, J. (1997). Measuring Your Company’s Intellectual Performance. Long Range Planning, 30 (3), 413-426.
  [68] Pryshchepa, O., Aretz, K., Banerjee, S. (2013). Can investors restrict managerial behavior in distressed firms?. Journal of Corporate Finance, 23(12), 222-239.
  [69] Pulic, A. (2000). VAIC-An accounting tool for IC management. International Journal of Technology Management, 20(5-8), 702-714.
  [70] Tucker, L. and Melewar, T.C. (2005). Corporate reputation and crisis management: The threat and manageability of anti-corporatism. Corporate Reputation Review, (7)4, 377-387.
  [71] Scarlat, E,. & Delcea, C. (2011). Complete analysis of bankruptcy syndrome using grey systems theory, Grey systems: Theory and Application, 1(1), 19-32.
  [72] Stewart, T.A. (1997). Intellectual Capital: The New Wealth of Organizations. New York, NY: Doubleday/Currency.
  [73] Wahba, H., Elsayed, Kh. (2015). The Mediating Effect of Financial Performance on the Relationship between Social Responsibility and Ownership Structure. Future Business Journal. 1(2), 1-12.
  [74] Whitaker, R (1999). The Early Stage of Financial Distress, Journal of Economics and Finance, 23(2), 123-133.
•   کلمات کلیدی به فارسی : سرمایه فکری، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و ورشکستگی مالی
  طبقه‏ بندی موضوعی: M41
•   چکیده مقاله به انگلیسی :
•   کلمات کلیدی به انگلیسی :
•  صفحات : 101-121
•   دانلود فایل ( 670.48 KB )